9 Aralık 2008 Salı

"Moko"-Lesney

Ürünü pazarlarken kibrit kutusu benzeri paketlerin kullanılması fikrinin ilk olarak kimden çıktığı konusu biraz belirsiz. Firmanın geçmişi ile ilgili bilgilerin çoğunu 1970'li yıllarda yine kendilerinin yayınladığı ve katalogların arkasına koyduğu kısa tarihçelerden biliyoruz. Bu tarihçelerden yola çıkalım ve 1947'ye gidelim.

1947 yılında üç kişi tarafından kurulan Lesney firması başlangıçta metal kalıplama makinaları ile çeşitli üretici firmalara yedek parça üretmektedir. Bu yıllarda İngiltere'deki uygulamaya göre üretici firmalar yılın son iki ayında yedek parça alımını düşürmekte, düşük vergi ödeyebilmek için stoklarını tüketmeye çalışmaktadırlar. Lesney bu iki aylık süreçte boş kalmamak için Odell'in meraklısı olduğu oyuncakları üretme işine girişir. Başlangıçta Londra'nın küçük semtlerindeki dükkanlara satılması için "bırakılan" oyuncaklara ilgi büyük olur. Yılın son iki ayı Avrupa ve İngiltere'de noel zamanına denk geldiği için oyuncaklara olan ilginin yüksek olması akla yatkındır.

1952 yılına gelindiğinde Lesney Londra'daki ucuz market zinciri Woolworth'e yılbaşı için oyuncak verecek kadar popüler hale gelmiştir. Her ne kadar oyuncakçı dükkanları bu ürünleri "yılbaşı çerezi" olarak görüp, satmak istemese de, bu küçük oyuncaklar küçük marketlerde büyük ilgi görmüştür. Bunun başlıca sebebi oyuncakların cepteki bozukluk ya da en düşük harçlıkla bile satın alınabilir fiyatlara satılmasıdır.

Lesney firması oyuncakla ilgili bu talebin farkındadır ancak bunları nasıl pazarlayacakları konusunda bir fikirleri yoktur. Bunun üzerine konu üzerine uzmanlaşmış bir pazarlama firması ararlar. "Moko" 1900'lerde İngiltere'ye gelmiş Alman asıllı bir tüccar olan Moses Kohnstam tarafıdan kurulmuş bir firmadır. 1953'te başında Moses'ın oğlu Richard vardır. İki firma, Lesney ve Moko, bir ortaklık kurarlar.

Fikrimizce "kibrit kutusu" fikri işte burada, 1952-1953 yıllarında ortaya çıkar. İki tarafın birlikte düşündüğü fikrini yürütmek mümkün. Odell'in kızı için yaptığı ve ölçek belirleyici olan "kibrit kutusu içine sığan" oyuncak kuşkusuz bir kaynak olmuştur. Moko firması paketleme, depolama, pazarlama ve finansal yürütme konularında uzmanlaşmıştır. Moko, Odell'in kibrit kutusu fikrinden yola çıkarak, oyuncağı kutulamış ve akla gelen her yere -bakkal, gazete bayii, market, tütüncü- özellikle ödeme noktalarının yanına yerleştirmiştir.

1953 yılında 18 modelle satışa sunulan "Matchbox" markası, başlangıçta %50'şer ortaklıkla kurulmuş bir isimdir. Üretim Lesney tarafından yapılırken, paketleme, satış ve finansal yürütme Moko'ya aittir. Bu durum kutuların üzerinde "A Moko Lesney Product" biçiminde belirtilmiştir. Yukarıda fotoğrafı görülen 4(A) numaralı Massey Harris traktör ve kutusu, 1954 yılına ait olup, üretim yelpazesinin ilk örneklerindendir. Lesney, 1959 yılında Moko'nun "Matchbox" üzerindeki %50 hakkını satın almıştır.


Hiç yorum yok: